Było to porozumienie między Królestwem Polskim a Wielkim Księstwem Litewskim, które było wyrazem realizmu politycznego i efektem wzajemnych ustępstw...

Historia Polski i Litwy od pewnego momentu była związana wspólnym losem, na który wpływało narastające zagrożenie ze strony państwa Zakonu Krzyżackiego. Unia wileńsko-radomska była jednym z etapów wspólnej drogi zmierzającej do pogłębienia związku obydwu państw.

W 1399 roku wielki książę Witold poniósł kompromitującą porażkę w bitwie nad Worsklą. Była to jedna z największych batalii średniowiecznej Europy i zakończyła się klęską sił litewskich wspieranych przez wojska polskie, krzyżackie i mołdawskie. Ich przeciwnikiem były siły tatarskie pod wodzą Edygeja. Wielki książę Witold, który dotychczas był sojusznikiem Krzyżaków, postanowił obrócić się przeciwko nim. Na jego motywacje miały wpływ problemy finansowe i opozycja w postaci rosnącego w siłę Świdrygiełły. Witold Kiejstutowicz potrzebował sojusznika i w tym celu szukał zbliżenia z Polską. Taka współpraca była w interesie Polaków i Litwinów, dlatego też postawa przedstawicieli obydwu stron była nastawiona na szukanie kompromisu i wzajemne ustępstwa.

Rozmowy zostały rozpoczęte pod koniec 1400 roku w Grodnie. Król Władysław Jagiełło podpisał pierwszy dokument stwierdzający unię Polski i Litwy, a w następnej kolejności wielki książę Witold i litewscy bojarzy dokonali tego samego w Wilnie 18 stycznia 1401 roku. Ostatnim aktem było potwierdzenie unii przez polskich panów 18 marca tego samego roku.

Witold Kiejstutowicz uznał zwierzchnictwo Korony i Władysława Jagiełły oraz zobowiązał się do inkorporacji ziem litewskich do Królestwa Polskiego. W zamian otrzymał dożywotnie rządy nad Wielkim Księstwem Litewskim. Ponadto zastrzeżono, że w przypadku bezpotomnej śmierci Jagiełły panowie polscy wybiorą nowego króla wspólnie z litewskimi bojarami. Unia miała więc charakter personalny, a obydwa państwa zachowały swoją odrębność. Doszło też do potwierdzenia postanowień unii krewskiej z 1385 roku oraz do udzielenia obustronnych gwarancji pomocy militarnej w przypadku wrogiego ataku.

Już niedługo siły polskie wsparły Wielkie Księstwo Litewskie w walkach z Zakonem Krzyżackim, które nastąpiły w latach 1401-1404.

Zobacz również: