W czasie radzieckiej okupacji ziem polskich, od 17 września 1939 roku rozpoczęły się prześladowania i represje ludności zamieszkującej wschodnią część II Rzeczypospolitej. 10 lutego 1940 roku odbyła się  się pierwsza masowa deportacja polskich obywateli w głąb Związku Radzieckiego.

Ofiarami byli Kresowianie, najczęściej osadnicy wojskowi, urzędnicy państwowi, pracownicy leśni i ich rodziny. W ciągu jednej lutowej nocy, swój dom straciło na zawsze, ponad 140 tysięcy osób. Podróż na Syberię trwała najczęściej kilka tygodni. W towarowych wagonach ludzie umierali z głodu, wycięczenia i zimna. Podczas czterech deportacji do czerwca 1941 roku na Syberię i do Kazachstanu wywieziono ponad  320 tysięcy Polaków. Według niektórych badaczy liczba zesłańców mogła być nawet dwukrotnie większa.

Na „nieludzkiej ziemi” znalazły się tysiące małych dzieci. Spędziły tu najtrudniejsze lata . Wielu zostało sierotami. Znajdowały schronienie w domach dziecka. Kilkunastu tysiącom najmłodszych Rodaków, udało się wydostać na południe wraz z Armią Andersa. Bezpieczni, rozjechali się po całym świecie, korzystając z gościny wielu krajów. Niektórzy z rodzinami wrócili do Polski. Są ostatnimi dzisiaj świadkami  wydarzeń, które tragicznie wpisały się w dzieje naszego narodu.

W Katolickim Zespole Edukacyjnym im. księdza Piotra Skargi w Warszawie,  powstaje pierwsze w Polsce muzeum upamiętniające DZIECI SYBERII. Jest to również doskonale miejsce spotkań ludzi, którzy najmłodsze lata spędzili na „nieludzkiej ziemi”, a dzisiaj mieszkają na różnych kontynentach.  Ta wyjątkowa szkoła od kilu lat gromadzi pamiątki związane z deportacją Polaków w głąb Związku Radzieckiego, utrzymuje kontakty z Polakami żyjącymi na Syberii, przyjmuje w swoich progach najmłodszych Rodaków.

Grażyna Orłowska – Sondej

WSCHÓD – emisja czwartek, 7 lutego 2019