Na początku stycznia odeszła od nas pani Józia Maczulska; ostatnia Polka w Tłumaczu. Niezwykła rodaczka, która była jedną ze strażniczek polskości na Kresach. Jej życiu został poświęcony w całości reportaż programu Studio Wschód. Pokazuje on archiwalne nagrania z wizyt u pani Józi, przedstawia jej niezłomną postawę i prezentuje wspomnienia osób, które ją poznały. Reportaż można obejrzeć już w Internecie.
W województwie chmielnickim żyją Polacy, którzy przez Ukraińców zwani są Mazurami. Do zamieszkiwanej przez nich Oleksandrówki od kilkunastu lat, w okresie Bożego Narodzenia, przyjeżdżają wolontariusze z Polski. O niezwykłym miejscu, będącym swego rodzaju skansenem, opowiada najnowszy odcinek programu Studio Wschód. Emisja już dzisiaj o godz. 18.25 na kanale TVP Polonia.
Kontynuujemy nasze wizyty u rodaków na Kresach, którym zawozimy dary zebrane przez ludzi dobrej woli w Polsce. Tym razem relacja z Siemianówki pod Lwowem, Kamieńca Podolskiego, Koziatyna oraz Żytomierza. Zobaczcie, jak przebiegały święta u Rodaków na Ukrainie i ile radości sprawiły im podarunki z macierzy.
Do Nadwórnej, miasta położonego u podnóża Karpat w dawnym województwie stanisławowskim, dociera wielu naszych rodaków. To najczęściej potomkowie tych, którzy od wieków żyli na tym skrawku Pokucia i byli świadkami wielkiej historii, jaka przetoczyła się przez te ziemię. Choć dziś w Nadwórnej niewiele jest śladów polskości, to byli mieszkańcy tej miejscowości nie zapominają o rodzinnej ziemi.
Nie żyje ostatnia obywatelka „polskiego Tłumacza”, pani Józefa Maczulska. Do końca swojego życia, naznaczonego cierpieniem i tragediami, pozostała wierna Polsce. Tam w Tłumaczu, na skrawku ziemi w starej rozpadającej się chacie, cały czas istniała II Rzeczpospolita. Pani Józia nigdy nie przyjęła ukraińskiego obywatelstwa. Teraz to małe miasto na skraju Pokucia, już nigdy nie będzie takie same dla przyjeżdżających tam Polaków.
Pod koniec roku, wyruszyliśmy z darami na Kresy trzema busami. Naszym celem było kilkadziesiąt miejscowości rozsianych po całej zachodniej i centralnej Ukrainie. Zawieźliśmy setki paczek dla naszych Rodaków. Jeden z naszych busów przemierzał byłe województwo lwowskie. Spotkania z Rodakami były pełne radości i wzruszeń. Jak było jeszcze, zobaczcie sami!
Nieustannie przemierzamy Kresy odwiedzając naszych Rodaków. Nasze busy docierają na Ukrainę, Litwę i Białoruś. W tym szczególnym świątecznym czasie, jesteśmy razem jednym narodem ponad granicami. Zachęcamy do zapoznania się z aktualnymi wynikami i planami akcji ”Dary na Kresy”. Może będziemy w waszych rodzinnych, kresowych stronach.
Grudzień to czas odwiedzin naszych rodaków z Kresów i wręczania im świątecznych darów. Tym razem ekipa Studia Wschód zawitała do Sądowej Wiszni oraz Murowanego, gdzie tamtejszych Polaków odwiedził Mikołaj z Dolnego Śląska.
Wschodnia Syberia, oddalona od Polski o ponad 7 tys. kilometrów, jest dla wielu ziemią nieludzką i miejscem deportacji Polaków w XIX i XX wieku. Część mieszkańców została tutaj i założyła rodziny. Ich potomkowie zasymilowali się z miejscowym społeczeństwem, często jednak zachowując swoją narodową odrębność.
Coraz więcej naszych Rodaków mieszkających na Ukrainie interesuje się postacią, Ignacego Jana Paderewskiego wielkiego Polaka z Kresów. Szczególnie na Podolu, czci się pamięć o człowieku, który rozsławił tę krainę w całym świecie. Dzieciństwo Paderewskiego upłynęło w Kuryłówce niewielkiej wsi koło Chmielnika, 60 kilometrów od Winnicy.
Na Kresach Boże Narodzenie jest ważną chwilą w roku, kiedy łączą się ludzie, których rozdzieliła historia. Po raz dwunasty zachęcamy do przekazywania paczek dla Rodaka i Bohatera na Kresach. Szczególnie pomoc jest potrzebna dla Polaków na Ukrainie będących w podeszłym wieku. Emerytury są tam symboliczne – wynoszą około 150 polskich złotych, a ceny produktów są coraz wyższe.
– Ja zostałam jedyna Polka. Ja się tego nie wstydzę i nie boję. Niektórzy Polacy się poodrzekali i poszli na Ukraińców. Ja nie idę, ja się nie boję. Kim się urodziłam, tym będę umierać – mówi nam rodaczka, która przeżyła atak banderowców. W rodzinnej Wolicy pozostała jako jedyna z Polaków, bo jak przyznaje, nie mogła porzucić mogił pomordowanych. I to właśnie cmentarzowi poświęciła całe życie.
Za nami akcja ”Wyprawka szkolna dla Kresowiaka”, która miejsce miała w całym kraju. W ramach niej udało się włączyć do działania szereg różnych organizacji. Dla naszej Fundacji Studio Wschód, okazała się być wspaniałym doświadczeniem. Udało nam się zebrać kilkadziesiąt ton darów, które przekazaliśmy młodym Polakom na Ukrainie i Wileńszczyźnie. Przedstawiamy zbiór zdjęć i filmów z akcji.
11 listopada w całej Polsce obchodzono Narodowe Święto Niepodległości. Rocznicę wydarzeń z 1918 roku godnie czczą również Polacy znajdujący się za obecnymi granicami naszego państwa. Szczególny wymiar ma ten dzień na Wileńszczyźnie. Podczas wyjazdu na Litwę, pod egidą Studia Wschód, odwiedziliśmy niezwykle ważne miejsca dla naszego narodu.
Każdego roku, przed 1 listopada, uczniowie dolnośląskich szkół zbierają dziesiątki tysięcy zniczy, by zapalić je na kresowych nekropoliach. Szczególnie dbają o to wolontariusze, którzy w lipcu, w ramach akcji „Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia”, porządkowali polskie cmentarze na Ukrainie. Kolejny odcinek programu „Studio Wschód” opowiada o wizycie na grobach przodków.
Tym razem ekipa programu „Studio Wschód” dotarła na Syberię, do oddalonej o 150 kilometrów od Irkucka polskiej wsi Wierszyna. To właśnie tej miejscowości, oraz jej mieszkańców, dotyczy najnowszy reportaż pt. „Mała Polska na Syberii”.
Jak każdego roku, Fundacja Studio Wschód zorganizowała zbiórkę zniczy. Zbierali je przede wszystkim uczniowie dolnośląskich szkół wraz ze swoimi nauczycielami oraz wolontariusze związani z Kresami. Teraz światełka pamięci rozświetlają mogiły naszych przodków. Na wielu z nich znicze nie paliły się od kilkudziesięciu lat.
Na peryferiach Irkucka na terenie wschodniej Syberii we wsi Piwowaricha znajdują się „doły śmierci”. To miejsce pochówku około 20 tysięcy ofiar NKWD, rozstrzelanych w latach 1937- 1938 , w czasach największego stalinowskiego terroru. Spoczywają tu przedstawiciele różnych narodowości, w tym również miejscowi Polacy, których nie oszczędził stalinowski reżim.
Tłumacz to niewielkie miasto na skraju Pokucia. Na pierwszy rzut oka, niewiele tutaj śladów polskości. W rzeczywistości jest jednak inaczej, zwłaszcza, że odrodził się w tym miejscu kościół rzymskokatolicki. Do swoich rodzinnych stron pod koniec września z sentymentalną podróżą przybyli potomkowie tłumaczan. Towarzyszyła im ekipa Studia Wschód. Zapraszamy na reportaż pt. Modlitwa w kinoteatrze.
Pod koniec września odwiedziliśmy między innymi panią Anastazję Jankowską, naszą 96-letnią rodaczkę. Mieszkająca w niewielkiej Wolicy Polka przez całe swoje życie opiekuje się cmentarzem, na którym spoczywają ofiary banderowskiego napadu z 1944 roku. Pani Anastazji wręczyliśmy dary i zaprowadziliśmy na miejsce, z którym tak mocno jest związana.