Ubiegłoroczny udział w akcji Mogiłę Pradziada Ocal od Zapomnienia dostarczył nam wielu wrażeń,
emocji i wzbogacił nasze doświadczenia, dlatego też postanowiliśmy i w tym roku wyruszyć na Kresy.
Ponownie trafiliśmy do Kamieńca Podolskiego. Tym razem nasza grupa składała się z 13 osób –
uczniów i nauczycieli Zespołu Szkół w Chocianowie oraz mieszkańców miasta. Pracowaliśmy, tak jak
w poprzednim roku, na cmentarzu w Żwańcu.

Kiedy po raz pierwszy przekroczyliśmy bramę cmentarza, okazało się, że jedynym śladem naszej
ubiegłorocznej pracy są biało-czerwone szarfy na nagrobkach. Przyroda nie okazała się dla nas
łaskawa – teren cmentarza był znowu porośnięty rozmaitymi chaszczami. W ruch poszły sekatory,
piły, kosy i siekiery. Na rękach pojawiały się pęcherze, bolały plecy, ale nie dawaliśmy za wygraną. Po
kilku dniach cmentarz wyglądał już zupełnie inaczej. W naszej pracy wspierał nas ksiądz Alojzy
Kosobucki z Kamieńca Podolskiego, u którego mieszkaliśmy w ubiegłym roku. Dzięki niemu
odkryliśmy, że za ścianą zieleni kryje się druga część cmentarza, na której również znajdują się polskie
groby. Tę część udało nam się uporządkować tylko w niewielkim stopniu – będzie to zadanie na
kolejną edycję akcji.
W czasie naszej pracy na cmentarzu odwiedziła nas mieszkanka Żwańca mająca polskie korzenie.
Okazało się, że ma rodzinę na Dolnym Śląsku i utrzymuje z nią kontakt.
Po zakończeniu prac porządkowych na wszystkich grobach zapaliliśmy znicze i udekorowaliśmy je
nowymi biało-czerwonymi szarfami.
Szeroki zakres prac w Żwańcu uniemożliwił nam wizytę i pracę na cmentarzu w Makowie, choć taki
był wcześniejszy plan.
Praca na cmentarzu zajmowała nam większość dnia, ale wieczory poświęcaliśmy na różne działania.
Spotkaliśmy się z młodzieżą należącą do Polskiego Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego, którego
prezesem jest Pan Stanisław Nagórniak. Młodzież opowiedziała nam o sobie, swoich polskich
korzeniach, zainteresowaniach, posługując się przy tym piękną polszczyzną. Okazało się, że wszyscy
są członkami zespołu Kwiat na Kamieniu, często występują z polskimi pieśniami i widowiskami o
tematyce patriotycznej. Obie grupy młodzieży tak się zintegrowały, że następnego dnia wspólnie
pracowały na cmentarzu. Dzięki uprzejmości Pana Nagórniaka, który jest także przewodnikiem
turystycznym, mieliśmy okazję trafić do wielu ciekawych zakątków Kamieńca i poznać jego historię.
Gościliśmy także u Biskupa Diecezji Kamieniecko-Podolskiej Leona Dubrawskiego, który był pod
wielkim wrażeniem naszej akcji. W serdecznej atmosferze rozmawialiśmy o przeszłości i
teraźniejszości Polaków na Kresach i o wartościach przyświecających młodym ludziom.
Niedzielę przeznaczyliśmy na wypoczynek i zwiedzanie twierdzy w pobliskim Chocimiu, znajdujących
się nieopodal Okopów Św. Trójcy oraz Jaskini Krywcze. W drodze powrotnej do Polski zatrzymaliśmy
się we Lwowie i odwiedziliśmy Cmentarz Łyczakowski.
Po powrocie z akcji byliśmy zmęczeni, ale też odczuwaliśmy wielką satysfakcję z naszej pracy.
Postanowiliśmy zbierać siły na kolejną, XI już, edycję.
Beata Rolska, Dorota Krowiak