Wydarzenia Obraz  newsa 22363 Dodano 24.06.2022

Polska rewolta na dalekim Sybirze

156 lat temu, 24 czerwca 1866 roku, w Kułtuku w Kraju Zabajkalskim wybuchło powstanie polskich zesłańców.

Po upadku powstania styczniowego za Ural zesłano ponad 20 tysięcy powstańców – na osiedlenie lub katorgę. Wygnańcy porozumiewali się ze sobą, a także z zesłańcami rosyjskimi. Tak powstał zamysł wspólnego powstania, którego celem miałoby być wyzwolenie więźniów. Były kapitan Narcyz Celiński i Gustaw Szaramowicz stali się organizatorami zbrojnego wystąpienia, które miało doprowadzić do oswobodzenia Polaków zesłanych w okolice Irkucka. W przypadku powodzenia planowano przedostanie się do Chin.

W dniu 24 czerwca grupa około 48 polskich zesłańców spośród 723 budujących drogę w Kułtuk (niedaleko granicy chińskiej nad jeziorem Bajkał) rozbroiła pilnujących ich konwojentów. Około 150-osobowa grupa dotarła do stacji pocztowej „Amurska”, gdzie rozbroili carski posterunek i przerwali łączność telegraficzną z Irkuckiem. Tego samego dnia podobne rozbrojenia nastąpiły w innych miejscach, gdzie pracowali katorżnicy. Powstańcy ogłosili się Syberyjskim Legionem Wolnych Polaków.

Do Irkucka wiadomość o wybuchu powstania dotarła dwa dni później. Z miasta wyruszył więc 1000-osobowy oddział wojsk rosyjskich z armatą, do którego wkrótce dołączyło około 2 tys. miejscowej ludności. Jednostką dowodził gubernator Bolesław Kukiel – Polak w służbie rosyjskiej. Powstańcy rozbici zostali pod koniec lipca.

Spośród 683 postawionych przed sądem wojennym 255 osób uniewinniono, a 418 skazano. Ostatecznie rozstrzelano czterech przywódców: Celińskiego, Szaramowicza, Władysława Kotkowskiego i Jakuba Reinera. Powstanie zabajkalskie było ostatnim bojem samodzielnego oddziału polskiego z Rosjanami przed wymarszem 1 Kompanii Kadrowej Józefa Piłsudskiego.

Zobacz również:

Galeria zdjęć

Newsletter

zapisując się do naszego newslettera na bieżąco będziemy informować Cię o nowych artykułach, aktualnościach oraz akcjach organizowanych przez Studio Wschód
[FM_form id="1"]


kod