Wydarzenia Obraz  newsa 20693 Dodano 10.01.2022

Józef Czapski – świadek sowieckiego totalitaryzmu

Postać nietuzinkowa. Pisarz, malarz i żołnierz, który na własnej skórze doświadczył komunistycznych represji. Był współtwórcą paryskiej „Kultury” oraz autorem książki „Na nieludzkiej ziemi”, która jest świadectwem ukazującym zbrodniczą naturę sowieckiego imperium.

Urodził się 3 kwietnia 1896 roku w Pradze jako syn Jerzego Hutten-Czapskiego oraz Józefy Leopoldyny z domu Thun-Hohenstein. Wywodził się z hrabiowskiej rodziny posługującej się herbem Leliwa, jednakże sam nie używał herbu i przydomka rodowego. Na początku studiował prawo w Petersburgu, a następnie zapisał się do Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, której nie ukończył ze względu na wojnę polsko-bolszewicką.

Józef Czapski wziął udział w działaniach wojennych, podczas których wykazał się odwagą i za swoje zasługi otrzymał Order Virtuti Militari. Po zakończonym zmaganiu z bolszewikami kontynuował naukę na Akademii Sztuk Pięknych, lecz tym razem zapisał się do krakowskiej uczelni. Przeniósł się wkrótce do Paryża, gdzie z grupą polskich artystów prowadził działalność artystyczną. Poświęcił się wówczas intensywnej twórczości i studiom muzealnym dawnego malarstwa. Po kilku latach wrócił do Polski.

Od 1931 roku przebywał w Warszawie, w której życiu artystycznym aktywnie uczestniczył. Brał udział w dyskusjach jako krytyk oraz prezentował swoją twórczość. Pisał teksty na łamach „Wiadomości Literackich” oraz „Głosu Plastyków”. Po wybuchu drugiej wojny światowej został zmobilizowany. Trafił do niewoli sowieckiej pod koniec września, gdy przebywał na wschodzie Polski. Przetrzymywano go w różnych obozach na terytorium Związku Sowieckiego. Został uwolniony w 1941 roku, po czym wstąpił do Armii Polskiej generała Władysława Andersa. Tam otrzymał zadanie odnalezienia polskich oficerów, których również przetrzymywano w komunistycznej niewoli. Wtedy nie wiedziano jeszcze, że zostali zamordowani zdradziecko przez NKWD. Swoje doświadczenia z sowieckim aparatem terroru spisał we „Wspomnieniach starobielskich”, które okazały się w 1945 roku, a następnie w słynnej książce „Na nieludzkiej ziemi” wydanej na emigracji w 1949 roku. Wojenną drogę przeszedł wspólnie z armią generała Andersa. Przemierzył szlak przez Bliski Wschód i trafił do Włoch.

Po wojnie osiadł we Francji, gdzie partycypował w życiu kulturalnym polskich emigrantów. Był aktywnym komentatorem spraw politycznych na łamach paryskiej „Kultury”. Prowadził też intensywną działalność publicystyczną. Jego twórczość artystyczna rozwijała się na dwóch płaszczyznach – zajmował się malarstwem i pisarstwem.

Józef Czapski zmarł 12 stycznia 1993 roku we francuskiej miejscowości Maisons-Laffitte.

Zobacz również:

Galeria zdjęć

Newsletter

zapisując się do naszego newslettera na bieżąco będziemy informować Cię o nowych artykułach, aktualnościach oraz akcjach organizowanych przez Studio Wschód
[FM_form id="1"]


kod