Był pływakiem specjalizującym się w stylu klasycznym, który jako pierwszy polski zawodnik w historii ustanowił rekord świata na dystansie 100 metrów. Olimpijczyk z 1952 roku oraz wicemistrz Europy z 1954 roku, którego późniejsze losy okazały się tragiczne.

Marek Petrusewicz urodził się 22 stycznia 1934 roku w Wilnie. Ukończył Technikum Elektrotechniczne we Wrocławiu, a jego sportowa kariera rozwijała się w klubie Stal Pafawag Wrocław. Był wychowankiem trenera Józefa Makowskiego. Cechował się buntowniczym temperamentem i bezkompromisowością. Pływanie było jego prawdziwą pasją, która sprawiała mu ogromną radość. U szczytu sportowej formy cieszył się ogromną popularnością tłumów, które skandowały jego imię. Miał też bogate życie towarzyskie, w którym nie brakowało pięknych kobiet i imprez z dużą ilością alkoholu, co nie odbiło się pomyślnie na dalszej karierze. Jego biografia jest niezwykle piękna i tragiczna, gdyż sportowe sukcesy przeplatają się w niej razem z dramatycznymi wydarzeniami w żuciu osobistym.

W wieku 19 lat po raz pierwszy ustanowił rekord świata. Doszło do tego 18 października 1953 roku, gdy dystans 100 metrów stylem klasycznym pokonał w czasie 1:10,9 min. Drugi raz taka sztuka udała się mu 23 maja 1954 roku, kiedy przepłynął 100 metrów z wynikiem 1:09,8 min. W roku 1954 osiągnął też największy sukces w karierze, gdyż został srebrnym medalistą Mistrzostw Europy w Turynie. Petrusewicz nie był jednak w stanie udźwignąć narastającej presji i rozwój jego kariery utracił swój impet. Zamiast ciężkich treningów więcej czasu zaczął spędzać na całonocnych imprezach, podczas których wypijał ogromne ilości alkoholu. Jego pierwsze małżeństwo z Haliną Dzikówną rozpadło się po kilku latach.

Największy dramat rozegrał się w życiu Marka Petrusewicza już po zakończeniu sportowej kariery, gdy zdiagnozowano u niego chorobę Buergera. Jest to schorzenie dotykające głównie młodych mężczyzn, które nadal pozostaje nieuleczalne. Na skutek choroby Marek Petrusewicz traci w wyniku amputacji prawą nogę. Był to dla niego straszliwy cios od życia – załamał się i zamknął przed ludźmi. Nie miał ochoty na dalsze życie i nie potrafił pogodzić się z protezą. Mimo tego przyjaciele próbowali podtrzymywać go na duchu. Udało się im zabrać go do Berlina, gdzie zobaczył niepełnosprawne osoby po amputacjach, które żyły pełnią życia. Wkrótce dowiaduje się, że w Polsce działa Pływacka Sekcja Amputantów. Odnajduje dla siebie życiowy cel i stara się wykorzystać dla siebie tą szansę. Wykorzystał ją – zdobył mistrzostwo Polski na 50 metrów. Jako zawodnik i trener pomagał odzyskiwać pewność siebie innym ludziom po amputacjach.

W międzyczasie zdaje maturę i kończy studia prawnicze. W 1980 roku wstąpił do „Solidarności” i stał się jednym z aktywniejszych działaczy. Wygłaszał pobudzające do działania przemowy, blisko współpracował z Kornelem Morawieckim. 13 grudnia 1981 roku, gdy wprowadzono w Polsce stan wojenny, został aresztowany przez ZOMO. Zostaje brutalnie pobity przez funkcjonariuszy, a następnie przez dwa tygodnie jest przetrzymywany w nieogrzewanej celi. Wszystko to powoduje nasilenie się choroby i w rezultacie amputację drugiej nogi. Ostatnie lata życia były niekończącym się cierpieniem. W 1986 roku doznał prawostronnego wylewu, a następnie przeszedł paraliż. Długo próbował dojść do siebie i walczył podczas rehabilitacji. Towarzyszyła mu jednak depresja i doskwierała samotność.

Marek Petrusewicz zmarł w październiku 1992 roku w wieku 58 lat. Od tego roku odbywają się zawody pływackie jego imienia – memoriał Marka Petrusewicza. Jego córka, Danuta Petrusewicz-Wójt, także została pływaczką. Zdobyła mistrzostwo Polski, a swoją pasję do pływania przekazała synowi – Łukaszowi Wójtowi, który również pływał dla kadry narodowej.

Zobacz również: