Wydarzenia Obraz  newsa 20737 Dodano 13.01.2022

Nikodem Sulik – ostatni dowódca 5 Kresowej Dywizji Piechoty

Nikodem Sulik był generałem brygady Wojska Polskiego, który jako ostatni sprawował dowództwo nad 5 Kresową Dywizją Piechoty. Była to jednostka wchodząca w skład 2 Korpusu Polskiego, w ramach którego walczyła na włoskiej ziemi w czasie drugiej wojny światowej.

Urodził się 15 sierpnia 1893 roku we wsi Kamienna Stara, która leży na Podlasiu. W początkowym etapie edukacji uczył się w domu, by następnie przenieść się do Grodna. W następnej kolejności kontynuował naukę w Petersburgu, gdzie w 1915 roku zdał maturę. Pierwotnie swoją przyszłość wiązał z seminarium duchownym, jednakże ze względu na trwającą wojnę jego plany nie spełniły się i dalszy los związał go z fachem żołnierskim.

Nikodem Sulik został zmobilizowany i wcielony do wojska carskiego. Ukończył czteromiesięczny kurs we Włodzimierskiej Szkole Wojskowej w Petersburgu i skierowano go do służby w Czelabińsku. Pierwsze doświadczenie bojowe zdobył na froncie wołyńskim. W czasie działań wojennych wykazał się odwagą i inicjatywą, co zaowocowało przyznaniem mu Złotego Orderu św. Jerzego. Został ranny podczas bitwy pod Załowcami i musiał odbyć półroczną rekonwalescencję w petersburskim szpitalu. Powrócił do służby w swojej jednostce, która stacjonowała w Rumunii. Ten fakt sprawił, że ominęły go wydarzenia związane z rewolucją bolszewicką. W 1918 roku powrócił w rodzinne strony i zaczął działać w Samoobronie Grodzieńskiej. Wkrótce objął dowodzenie nad kompanią w Białostockim Pułku Strzelców. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej oraz wziął udział w buncie Żeligowskiego. W 1922 roku otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari, co było uhonorowaniem jego wkładu w walkach pod Borysowym i Lasatowszczyzną.

W okresie międzywojennym pozostał w służbie wojskowej. Pełnił ją w różnych jednostkach znajdujących się na wschodnich rubieżach II Rzeczpospolitej. Był między innymi oficerem sztabowym w 29 Dywizji Piechoty stacjonującej w Grodnie i dowódcą kompanii w 76 Pułku Piechoty. W czasie pokoju powierzano mu również zadania związane ze szkoleniem żołnierzy oraz ochroną wschodnich granic. Został komendantem Centralnej Szkoły Straży Granicznej i sprawował tą funkcję od września 1927 roku do lutego 1929 roku. Następnie objął stanowisko kierownika Okręgowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Toruniu. W następnych latach kierowano go do różnych pułków i batalionów przygranicznych związanych z Korpusem Ochrony Pogranicza.

W kampanii wrześniowej walczył pod komendą generała Wilhelma Orlik-Ruckemanna przeciwko nacierającej Armii Czerwonej. Brał udział w starciach pod Szackiem, Wytycznem i Kockiem. Zdołał uniknąć niewoli i przedarł się do Warszawy, gdzie podjął się działań konspiracyjnych. Następnie przeniósł się na Wileńszczyznę i w szeregach Służby Zwycięstwa Polski kontynuował walkę o niepodległość ojczyzny. W kwietniu 1941 roku został aresztowany przez NKWD. Trafił do moskiewskich więzień, w których podczas śledztwa był poddawany torturom. Skazano go nawet na śmierć, ale nie wykonano wyroku, gdyż wkrótce, na skutek postanowień układu Sikorski-Majski, został objęty amnestią i wypuszczono go z niewoli.

Nikodem Sulik wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych, które tworzono w Związku Sowieckim pod komendą generała Władysława Andersa. Objął dowództwo nad 13 Pułkiem Piechoty nazywanym popularnie „Rysiami”. Był dowódcą tego pułku do marca 1942 roku, gdy został zastępcą dowódcy 7 Dywizji Piechoty. Na tym stanowisku pozostał do czerwca 1943 roku. Wówczas stanął na czele 5 Kresowej Dywizji Piechoty, która początkowo wchodziła w skład Armii Polskiej na Wschodzie, a następnie wcielono ją do 2 Korpusu Polskiego. W marcu 1944 roku Nikodem Sulik uzyskał stopień generała brygady.

5 Kresowa Dywizja Piechoty wzięła udział w działaniach wojennych we Włoszech. 21 lutego 1944 roku jednostka wylądowała Taranto, skąd rozpoczął się bitewny szlak. Żołnierze pod dowództwem Nikodema Sulika toczyli boje w najważniejszych bitwach, w których wziął udział 2 Korpus Polski. Ich szlak na włoskiej ziemi rozpoczął się nad Sangro, przebiegał przez Monte Cassino, Ankonę, Apeniny Emiliańskie i zakończył się w Bolonii. W czasie kampanii włoskiej zginęło 1063 żołnierzy 5 Kresowej Dywizji Piechoty. Ich dowódca otrzymał w lipcu 1944 roku Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Po wojnie Nikodem Sulik osiadał na emigracji w Londynie. Wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, który pomagał polskim żołnierzom niechcącym powrócić do Polski okupowanej przez Sowietów. Oprócz tego udzielał się aktywnie w polskich organizacjach społecznych i kombatanckich. Był między innymi przewodniczącym emigracyjnego Związku Harcerstwa Polskiego. Zmarł 14 stycznia 1954 roku i został pochowany w Londynie na cmentarzu Brompton. W 1993 roku prochy generała i jego małżonki powrócił do ojczyzny. Zostały uroczyście pochowane na cmentarzu w Kamiennej Starej.

Zobacz również:

Galeria zdjęć

Newsletter

zapisując się do naszego newslettera na bieżąco będziemy informować Cię o nowych artykułach, aktualnościach oraz akcjach organizowanych przez Studio Wschód
[FM_form id="1"]


kod