W nocy z 9 na 10 maja 1944 roku miejsce miała zbrodnia w Derżowie, wsi leżącej w powiecie żydaczowskim. Ukraińscy nacjonaliści z OUN-UPA zamordowali wówczas ponad 100 Polaków, nie oszczędzając kobiet oraz dzieci, a także podpalono również zabudowania oraz kościół.

Zagłada Derżowa rozpoczęła się późnym wieczorem 9 maja, kiedy mieszkający we wsi Polacy zupełnie nie spodziewali się ataku, a wiele osób, w tym dzieci, już spało. Śmierć zaskoczyła ich we śnie, uniemożliwiając ucieczkę z podpalonych domów. Na tych, którzy zdołali się wydostać z budynków, czekali członkowie band UPA.

Podpalony został również kościół, zaś przebywające w nim trzy siostry zakonne (s. Agnieszka, s. Wiktoria i s. Józefa) zamordowane. Śmierć poniosła również gosposia księdza, jej siostra wraz z dzieckiem oraz dwójka innych dziei, które wówczas znajdowały się w świątyni.

Nielicznym udało się przeżyć ten atak i uciec do miasta Stryj, a następnie na zachód Polski. Ich życie zmieniło się jednak diametralnie, a widok mordowanych bliskich towarzyszył już przez całe życie.

– Oblali budynki benzyną i podpalili. Siostra cioteczna dojąca krowę spaliła się żywcem, ciotecznych braci natomiast wywlekli ze stajni i zamordowali. Stryj w pośpiechu uciekł na strych, zaciągając za sobą drabinę. Stamtąd nawoływał w stronę wsi, żeby wszyscy Polacy się ratowali. Potem żarliwie zaczął odmawiać „Pod Twą obronę”. W końcu zamilkł pochłonięty przez płomienie – wspominała Anastazja Barszczewska, która przeżyła atak.

Najmłodsza z ofiar, Jadwiga Zielińska, miała zaledwie 2 lata. Pośród ofiar było zresztą wiele dzieci. Listę części zamordowanych można zobaczyć tutaj.

Wymordowali wszystkich, nawet niemowlęta. Mord w Parośli był początkiem rzezi wołyńskiej

Nie przepuszczono nawet dzieciom – zbrodnia UPA w Janowej Dolinie

862 zamordowanych Polaków w Chodaczkowie Wielkim

Powojenna zbrodnia banderowców w Cisnej

Rocznica zbrodni UPA w Hleszczawie i Stadnicy

Rocznica zbrodni w Bryńcach Zagórnych. Banderowcy mordowali i torturowali nawet dzieci

Zbrodnia UPA w Hurbach. Sąsiedzki mord pochłonął 250 polskich istnień

Rzeź UPA na mieszkańcach Huciska

Mord w Jeziercach. Ukraińcy z Niemcami rozstrzelali 360 Polaków i splądrowali wieś