17 września 1939 roku Armia Czerwona uderzyła na tyły polskich wojsk. ZSRR zajął polskie kresy wschodnie, rozpoczęły się masowe represje i zbrodnie. Mimo dysproporcji sił wojsk polskich a wrogich sojuszu niemiecko- sowieckiego, zdradzeni przez zachodnich sojuszników Polacy bronili się do 6 października.

Wedle tajnego paktu Ribbentrop-Mołotow, zawartego z Niemcami.  Armia Czerwona przekroczyła granice Polski, a Związek Radziecki złamał pakt o nieagresji z Polską, który miał obowiązywać do końca 1945 roku. Rankiem 17 września, wkraczający sowieci okazywali fałszywe informacji, jakoby szli w celu walki z hitlerowcami. Pretekstem była ochrona mniejszości ludności białoruskiej i ukraińskiej.

Już we wrześniu 1939 roku mordowano polskich jeńców. Armia czerwona dokonała bestialskich zbrodni, czego przykładem jest mord na obrońców Grodna. Nastąpiły  masowe deportacje ludności. W 1940 roku ruszyły masowe wywózki na Sybir – od pół miliona do aż półtora Polaków. Schwytani polscy oficerowie i inteligencja zostali zamordowani później w Katyniu, Charkowie i Miednoje.

Polscy żołnierze byli zdezorientowani atakiem sowieckim, nie było świadomości o pakcie Ribbentrop-Mołotow. Przeciwko półtora milionowej armii sowieckiej, Polacy mogli przeciwstawić 300 tysięcy żołnierzy, podczas gdy na zachodzie trwało dodatkowo natarcie niemieckie.