Najnowszy odcinek kresowego programu Studio Wschód pt. „Potomkowie Konfederatów”, opowiada o Barze, jednym z najsłynniejszych polskich miast, w którym wciąż mieszkają nasi rodacy. Skupieni są oni wokół Domu Polskiego, dzięki któremu kultywowana jest narodowa tradycja i kultura.

Podolski Bar – jedno z najsłynniejszych miast I Rzeczypospolitej, związany jest z wielką narodową historią. Wcześniej nazywany był Rowem, od rzeki, która przepływała przez osadę. Kiedy w 1537 roku posiadłości barskie przejęła królowa Bona, na cześć swojego rodzinnego księstwa Bari, nazwała miasto Barem. Trzy lata później król Zygmunt Stary nadał mu magdeburskie prawo lokacyjne i wiele innych przywilejów. Położony w sąsiedztwie Dzikich Pól, Bar był wielokrotnie niszczony  przez Kozaków, Tatarów i Turków. Dostępu do grodziska broniła potężna zamkowa twierdza, rozbudowana już  za czasów królowej Bony.

Miastem władały wielkie magnackie rody – Radziwiłłów, Koniecpolskich, Potockich i  Lubomirskich. Na początku  1768 roku została zawiązana tu Konfederacja Barska w obronie wiary katolickiej i niepodległości Rzeczypospolitej. Dokument, zbrojnego związku szlachty polskiej, podpisano w ówczesnym klasztorze Karmelitów. Od kilkudziesięciu lat ta najstarsza budowla w mieście znajduje się we władaniu Sióstr Benedyktynek. Przez historyków Konfederacja Barska uważna jest za pierwsze polskie powstanie narodowe. Dzisiaj w Barze niewiele pozostało historycznych pamiątek. Mieszkańcy tego miasta prawie nic nie wiedzą o burzliwej jego przeszłości. Jednak coraz częściej Polacy, którzy budzą się po czasach  prześladowań i represji,  z dumą powołują się na legendę Konfederatów i przynależność do królowej Bony.

W maju ubiegłego roku otwarto w Barze Dom Polski, którego dyrektorem została długoletnia liderka Związku Polaków – Małgorzata Miedwiediewa. Jest to jedno z najważniejszych miejsc w mieście, w którym spotykają się nie tylko Polacy, ale również i Ukraińcy. Powstanie tej placówki zjednoczyło naszych Rodaków i spowodowało większe zainteresowanie ojczyzną przodków. Z Barem współpracuje kilka polskich miast i powiatów. Patronuje tym związkom – Artur Ciciurski od kilkunastu miesięcy  mer miasta – wieloletni prezes polskiej organizacji.

Grażyna Orłowska-Sondej

Reportaż Studia Wschód pt. „Potomkowie Konfederatów” obejrzysz tutaj