1 stycznia 1981 roku zmarł Kazimierz Michałowski, archeolog i historyk sztuki, który był najwybitniejszym polskim egiptologiem. Jego działalność naukowa i prace przy wykopaliskach przyczyniły się do rozwoju polskiej szkoły archeologii śródziemnomorskiej.

Kazimierz Michałowski urodził się w Tarnopolu i odbył studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego, gdzie ukończył archeologię klasyczną i historię sztuki. Swój warsztat naukowy rozwijał na zagranicznych uczelniach między innymi w Berlinie, Paryżu, Rzymie i Atenach. Młody naukowiec brał udział w wykopaliskach prowadzonych przez francuskich archeologów w Delfach oraz na greckich wyspach Tasos i Delos.

Po habilitacji w 1934 roku Kazimierz Michałowski został powołany na Uniwersytet Warszawski, gdzie zorganizował Katedrę Archeologii Klasycznej. W 1934 roku odbył po raz pierwszy podróż do Egiptu, a następnie z jego inicjatywy w 1936 roku polscy naukowcy rozpoczęli badania w Edfu, które przerwał wybuch wojny.

Podczas kampanii wrześniowej był oficerem informacyjnym 5 Pułku Piechoty Legionów. W trakcie walk przeciwko niemieckim najeźdźcom trafił do niewoli i był internowany w obozie jenieckim Woldenburg. Tam też zniszczono cenne rękopisy dotyczące jego pierwszych prac wykopaliskowych. Mimo tego prowadził konspiracyjnie wykłady i seminaria dla jeńców, w którym przekazywał im wiedzę dotyczącą archeologii i egiptologii.

Po wojnie Kazimierz Michałowski aktywnie zaangażował się w odbudowę polskiej nauki. W szczególności znacznie przyczynił się do popularyzacji archeologii śródziemnomorskiej. Był przekonany, że obowiązkiem naukowców jest dzielenie się wiedzą ze społeczeństwem. Swoje przekonania wcielił w życie, czego dowodem były liczne wykłady i seminaria poświęcone czasom starożytnym. Jako kierownik Katedry Archeologii Śródziemnomorskiej na Uniwersytecie Warszawskim był niezwykle aktywny naukowo, a efektem jego wytrwałej pracy jest znaczący rozwój polskiej archeologii. Z tego powodu Kazimierz Michałowski nazywany jest twórcą polskiej szkoły archeologii śródziemnomorskiej.

Było to zgrabne połączenie archeologii klasycznej i egiptologii, a dzięki wspaniałym odkryciom i nietuzinkowemu podejściu do nauki, udało mu się wyodrębnić nową dziedzinę zwaną nubiologią. Najsłynniejszym dokonaniem Michałowskiego było odkopanie katedry koptyjskiej w Faras, do którego doszło w latach 1960-1964 w trakcie misji archeologicznej prowadzonej przez polskich badaczy w Sudanie.

Zobacz również: