Pacyfikacja obszaru Puszczy Augustowskiej przez Armię Czerwoną i NKWD oraz Wojsko Polskie i „ludową” bezpiekę w lipcu 1945 roku była jedną z najciemniejszych kart w historii powojennej Polski.

Mieszkańców tamtejszych wsi podejrzewano o sympatyzowanie z polskim podziemiem antykomunistycznym. Decyzja o przeprowadzeniu operacji wynikać mogła z kilku czynników, możliwe że było to oczyszczanie terenu przed przejazdem tamtędy pociągu z Józefem Stalinem, zmierzającym na konferencję poczdamską.

Centrum dowodzenia operacji znajdował o się w Augustowie, gdzie ulokowało się dowództwo oddziału kontrwywiadu Smiersz z 3. Frontu Białoruskiego. W wyniku otaczania miejscowych wsi i osad aresztowano około 7 tys. ludzi. Uczestniczył w tym Mirosław Milewski, funkcjonariusz bezpieki i późniejszy szef resortu spraw wewnętrznych PRL. Zatrzymana ludność trafiła do obozów przejściowych, ludzie byli tam torturowani i przesłuchiwani, trzymano ich owiniętych drutem kolczastym w dołach z wodą.

Ci z nich, którzy nie wrócili do domów, prawdopodobnie zostali wywiezieni do Grodna lub okolic i tam zamordowani. Rosyjscy historycy przypuszczają, że Polacy mogli też trafić do tajnych obozów NKWD, gdzie byli obiektami doświadczalnymi w badaniach nad bronią chemiczną lub biologiczną.

W wyniku obławy życie straciło około dwóch tysięcy osób, a sześćset zostało trwale deportowanych. Jakiekolwiek struktury polskiego podziemia istniejące na Suwalszczyźnie zostały pogrzebane wraz z niewinnymi ludźmi.

Zobacz również: