25 października 1922 roku, równo sto lat temu, bolszewicy weszli do opuszczonego przez „białych” Władywostoku. Był to faktyczny koniec wojny domowej w Rosji.

Armia Czerwona, pod dowództwem Wasilija Blüchera (późniejszego marszałka ZSRS), w ciężkich walkach okresu 1921-22 odrzuciła resztki „białych” wojsk atamana Siemionowa oraz generała barona Ungern-Sternberga z centralnej części Syberii.

Podczas bitwy o Wołoczajewkę (stację Kolei Amurskiej) w 40-stopniowym mrozie w lutym 1922 roku armia fasadowej czerwonej Republiki Dalekiego Wschodu osiągnęła przełom przełomu na pozycjach „białych” wojsk generała Mołczanowa i Chabarowsk dostał się w ręce bolszewików.

Jesienią bolszewicy stanęli u bram ostatniego dużego miasta w rękach „białych” – Władywostoku. W obliczu zagłady padła decyzja o ewakuacji – rankiem 25 października port opuściło 30 okrętów wojennych z Flotylli Syberyjskiej pod dowództwem adm. Gieorgija Starka.

Uciekali marynarze, urzędnicy wojskowi z rodzinami, Kozacy, omskie i chabarowskie korpusy kadetów oraz uchodźcy. Pojedyncze jednostki armii Kraju Nadamurskiego na czele z generałem Diterichsem, jego ostatnim zarządcą, przedostały się pieszo i konno do sąsiednich Chin. W sumie Rosję opuściło ok. 10 tys. ludzi.

Jeszcze tego dnia około godziny 16. Armia Czerwona weszła do opuszczonego miasta. Republika Dalekiego Wschodu została miesiąc później zniesiona oraz włączona w skład Rosji Sowieckiej.

Zobacz również: