101 lat temu, 30 września 1921 roku, odbył się pierwszy spis powszechny przeprowadzony przez odrodzone państwo polskie.

Jego pierwotny termin w 1920 roku nie doszedł do skutku, ze względu na niestabilną sytuację Polski w tym okresie, dlatego też zmieniono termin na dzień 30 września 1921 r. Spisem nie objęto części Litwy Środkowej i Górnego Śląska, gdyż weszły w skład państwa dopiero rok później. Zawierał pytania o cechy demograficzne takie jak płeć, datę urodzenia, stan cywilny, narodowość, język ojczysty, wyznanie, wykształcenie, charakterystykę zawodową, inwalidztwo, sieroctwo, sytuację mieszkaniową i rolnictwo.

Spis okazał się dużym wyzwaniem dla istniejącego zaledwie od 1918 roku Głównego Urzędu Statystycznego, odpowiedzialnego za przygotowanie merytoryczne i organizacyjne tego przedsięwzięcia. Brało w nim udział ok. 70 tys. ludzi – komisarze spisowi, kadry referentów spisowych, przedstawiciele lokalnych władz wojskowych, sołtysi oraz wójtowie lub ich zastępcy.

Zadbano o to by komisarzami spisowymi zostawały osoby cieszące się poważaniem, obdarzone zaufaniem i mające w swoich środowiskach pewien autorytet, gdyż zdawano sobie sprawę, że powodzenie tego przedsięwzięcia jest uzależnione od przychylnego nastawienia ludności i zaangażowania.

Wśród ponad 25,6 mln obywateli II RP znalazło się: 69,23% Polaków, 15,17% Ukraińców, 7,97% Żydów, 4,03% Białorusinów, 2,99% Niemców, 0,09% Litwinów, 0,19% Rosjan, 0,12% Czechów, 0,15% „tutejszych” oraz 0,04% innych narodowości.

Zobacz również: